Introduction to Linux and Linux File System Hierarchy 01

 Linux පළමු පාඩම වශයෙන්  අපි අද ලිනක්ස් ගැන කෙටියෙන්   හැදින්වීමක් හා  Linux file system hierarchy එක ගැන කතා කරන්න යන්නේ.

මුළින්ම කියන්න ඹනි ඹයාලා අපේ ලිනක්ස් පාඩමි මාලාව එක්ක දිගටම රැදී හිටියොත් ලිනක්ස් සමිබන්දයෙන්  හොඳ දැනුමක් ගන්න පුඵවන් වෙයි කියල.

මුලින්ම ගත්තාම ලිනක්ස් කියන්නේ මොකක්කද? ලිනක්ස් කියන්නේ  OS එකක් නැත්නමි Operating System එකක්. එසේම මෙය ඉතා බලසම්පන්න මෙහෙයුම් පද්ධතියක්. මෙම මෙහෙයුම් පද්ධතියේ ආරම්භය ගැන කතා කරද්දී Unix ගැන කතා නොකරම බෑ. මන්ද Linux ආරමිබ වන්නේ Unix තුලින් වන නිසාය. Unix ආරම්භ වන්නේ 1969 කාලේ ඉඳන්ය. මෙහි උපත සිදු වනුයෙ AT & T හා Bell පර්යේෂණ ගාරය තුළය. මෙය  නිර්මාණය වන්නෙ Ken Thompson, Dennis Ritchie, Doug Mcllroy,  Joe Ossanna යන පුද්ගලයන් ගේ උත්සාහයෙ ප්‍රතිඵල වශයෙනි. ඉන් පසු 1991 සැප්තැමිබර් 17 වන දින ෆින්ලන්තයෙ සිසුවකු වන  Linus Torvalds අතින් Unix kernel ය වෙනස් කර LINUX නම් මෙහෙයුම් පද්ධතිය ලොවට දායාද කරයි. Linux යන්නේ තෙරුම Unix නොවන බවයි.

Linux 

ලිනකස් යනු විවෘත මෘදුකාන්ග කේත(Open Source) ගනයට වැටෙන මෙහෙයුමි පද්ඨතියකි.එමෙන්ම මෙය බහු පරිශීලක හා බහු කාරය්‍ය(Multi user and Multi task) ගණයට වැටෙයි.එනමි එකවර පරිශීලකයන්  (users)කිහිප දෙනෙකුට වැඩ කිරීමට හැකි හා එකවර වැඩ කිහිපයක් කිරීමට හැකිය. මෙම මෙහෙයුමි පද්ධතිය client version  sever version  දෙවර්ගයෙන්ම පවතී.

ලිනක්ස් වල ගොඩක් ප්‍රසිද්ධ distribution  නමි  Arch Linux, CentOS, Debian, Fedora, openSUSE, Ubuntu, යනාදියයි.මේ අතරින් fedora සහ CentOS විශාල වශයෙන් industry තුළ භාවිතා වෙයි.

(ලිනක්ස් වල distribution එකක් වන Ubuntu install කරන ආකාරය ගැන මම වෙනම  පාඩමක් වශයෙන් දාන්නමි.)

Ubuntu install කරන අාකාරය

*Linux file System එක ගත්තාම ඉහළින්ම තිබෙන්නෙ root directory  එකයි. එය " / "මෙම සංකේතයෙන් පෙන්වයි.

ඉන්පසු  sbin, home, lib, user, bin අාදී ලෙස directory පවති.
මෙිකෙ මම upload කරලා තියෙන්නේ දළ සටහනක් සාමන්‍ය අවබෝදයක් ගන්න පුළුවන් වෙන්න.

එහෙනමි අපි ටිකක් කතා කරලා බලමු මෙ මොනාද කියලා.

/          - root directory for root user
home  - User's home directories (Personal setting, Saved files)
lib       - Libraries
temp   -Temporary Files
boot    -boot loader




















අපි මීලග පාඩම වශයෙන් කතා කරන්න යන්නේ ලිනක්ස් වල පවතින විධාන සම්බන්ධයෙන්. එහෙනම් අපි ඉදිරි පාඩමකින් හම්බෙමු.